Xử lí chất thải thành compost đang là lựa chọn hoàn hảo của nhiều hộ gia đình nông dân.
Bên cạnh giải quyết các vấn đề về chất thải trong sinh hoạt vừa có thể có thêm phân bón cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng.
Hãy cùng theo dõi phancompost.com tìm hiểu cách xử lí chất thải thành compost phục vụ cho nông nghiệp sạch hữu cơ
Lợi ích của việc xử lí chất thải thành compost
Lợi ích về môi trường:
- Hạn chế ô nhiễm không khí do đốt rác và diện tích chôn lắp rác (trung bình 4 tấn rác hữu cơ sau khi xử lý thu hồi 1 tấn phân compost).
- Có nguồn phân hữu cơ bổ sung chất dinh dưỡng trong đất trồng.
- Giảm bớt sự lạm dụng phân hóa học trong sản xuất và chi phí sản xuất do giá phân hóa học ngày càng cao.
Lợi ích về giáo dục:
- Mang tính giáo dục môi trường vì đòi hỏi tổ chức cộng đồng phân loại rác tại nguồn.
- Giáo dục ý thức cho cộng đồng chuyển đổi hành vi và trở thành thói quen bảo vệ môi trường về lâu dài.
Lợi ích về kinh tế:
- Xử lí chất thải thành compost giải quyết được vấn đề rác thải
- Giảm được chi phí mua phân bón.
Xử lí chất thải thành phần compost truyền thống:
Làm thùng ủ rác hữu cơ và chọn vị trí đặt thùng
- Chọn loại thùng bằng nhựa, hình tròn, dung tích 160lít được bán phổ biến tại các chợ;
- Đối với thùng nhựa, vách thùng được khoan nhiều lỗ nhỏ cách nhau 10 cm -15 cm đều nhau.
- Hai bên thành thùng gần mép đáy thùng được khoan 2 cửa vuông khoảng 2 – 3 tấc vuông để lấy phân
Chọn vị trí đặt thùng:
- Cách xa nguồn nước sinh hoạt, làm bệ bằng gạch, bệ xi măng, đặt chậu nhựa để thu nước rỉ từ rác.
- Nước rỉ được dùng tưới lên đống rác ủ trong thùng giúp rác mau phân hủy thành phân.
Xử lí chất thải và bỏ chất thải compost vào thùng
Chất thải hữu cơ: Là các loại chất thải phân hủy nhanh (vài tháng) như các loại rau, trái, rơm, các loại lá non, thực phẩm, phân gia súc… bỏ nguyên liệu chất thải hữu cơ đã được phân loại vào thùng ủ.
Lưu ý:
Không đưa vào lá bạch đàn, lá tràm, lá xả tươi, vỏ cam, quýt vì các loại này chứa tinh dầu làm hại đến sự phát triển của vi sinh vật.
Chất thải vô cơ:
Là các loại chất thải khô, khó phân hủy như vỏ ruột của các loại xe, sành sứ, gạch vỡ, thủy tinh, thân, cát,…
Chất thải vô cơ có thể được tái sử dụng hoặc tái chế (không nên bỏ vào thùng ủ vì rác vô cơ không thể phân hủy).
Quá trình xử lí chất thải thành compost
Kiểm tra độ ẩm
- Nếu bóp thấy nước rỉ ra ngoài kẻ tay là thừa nước, cần bổ sung thêm lá cỏ khô, rơm rạ để điều chỉnh độ ẩm.
- Nếu bóp thấy rác dính chặt thì độ ẩm đạt yêu cầu.
- Nếu bóp thấy rác không dính chặt (bời rời) thì không đủ nước, cần bổ sung thêm nước (vừa đủ).
Đảo trộn và kiểm tra nhiệt độ
Sau 10 ngày đảo phân trộn đều rác trong thùng một lần bổ sung thêm nước bằng cách tưới để độ ẩm luôn đạt 60%
Sau 2-3 tháng xử lí chất thải sẽ phân hủy thành compost
Kiểm tra nhiệt độ
Dùng một cành tươi cắm vào giữa khối phân ủ.
- Sau 5 hoặc 6 ngày rút cành cây ra nếu thấy cành cây nóng mạnh là đạt yêu cầu.
- Nếu nhiệt độ không tăng lên thì đống phân ủ không đạt yêu cầu
Khi chất thải có mùi hôi, ruồi nhặng
- Rải một lớp đất mỏng khô hoặc rơm rạ, lá cỏ khô;
- Hoặc dùng tro bếp rải lên bề mặt đống ủ để giảm mùi hôi và ruồi, sau đó tiếp tục bổ sung thêm rác;
- Không nên bổ sung thêm nước vào thùng rác.
Lấy phân compost ra ngoài
- Sau 2-3 tháng thì lớp phân bên dưới đáy thùng sẽ phân hủy trước.
- Phân tơi xốp, hạt mịn, không có mùi hôi thối, ngã màu nâu đen (đặc điểm của phân compost) lấy ra ở cửa bên dưới
- Nếu phân lấy ra bị ướt, chưa mịn thì chưa đạt yêu cầu.
- Ta bỏ phân này ủ trở lại vào thùng và trộn chung với rơm rạ, lá cây khô hoặc tro bếp để giảm độ ẩm (nếu phân còn ướt).
* Một số vấn đề cần lưu ý:
– Phân compost khi được lấy từ thùng ra, tốt nhất nên để phơi gió 1- 2 ngày để giảm nhiệt độ mới đưa vào bón cây trồng.
– Thời điểm ủ phân tốt nhất trong năm là khi có sẵn nhiều loại vật liệu từ phân xanh, rơm, rạ,…
Xử lí chất thải thành compost trong công nghiệp
Đặc điểm của công nghệ:
Quá trình lên men có thể chia làm hai giai đoạn:
- Ủ hoai để phân hủy chất hữu cơ (từ 14 – 40 ngày);
- Ủ chín để hoàn thành quá trình lên men,
Nghĩa là trong giai đoạn này nhiệt độ của compost sẽ không thay đổi nữa (03 – 06 tháng).
Trong quá trình ủ hoai, cần nhiệt độ ở 60OC để phân hủy chất hữu cơ.
Quy trình xử lí chất thải thành compost
- Cần phải có quá trình khử mùi để kiểm soát mùi phát sinh từ quá trình lên men; để thúc đẩy quá trình lên men, cần kiểm soát độ ẩm và khí nếu cần thiết.
- Xử lí chất thải không phù hợp trộn lẫn với chất thải tiếp nhận cho quá trình phân hủy
- Cần có quá trình tách bỏ các chất ngoại lai hoặc quá trình phân loại chất thải tại nguồn.
Trong trường hợp không có phân loại chất thải tại nguồn, tỷ lệ bã thải sẽ vào khoảng 30% (cần phải chôn lấp).
Như vậy, chế biến compost yêu cầu có công đoạn phân loại.
Hiện nay, hầu hết việc phân loại được thực hiện trước khi ủ, phần sau ủ được tiếp tục qua công đoạn sàng, lọc để thu hồi chế biến compost.
Quá trình phân loại trước khi ủ thường phát sinh ô nhiễm như mùi hôi, nước rỉ rác…
Hi vọng với bài viết của phancompost.com bạn đã có thêm thông tin cũng như hiểu rõ về quy trình xử lí chất thải thành compost.
Hi vọng bạn có thể vận dụng những quy trình xử lí này trong thực tiễn tốt.
Cảm ơn đã theo dõi suốt bài viết của phancompost.com.
